Κάπου κατά τα τέλη της δεκαετίας του '80 είχα δει στην Πάνω Πόλη Θεσσαλονίκης πεζοδρόμια σε φτωχογειτονιές στρωμένα με εβραίικες ταφόπλακες. Η ιστορία είναι γνωστή: το παλιό εβραίικο νεκροταφείο βρισκόταν «εκτός των τειχών» της παλαιάς Θεσσαλονίκης, εκεί που σήμερα βρίσκεται η Πανεπιστημιούπολη. Η ελληνική εκκλησία τόχε βάλει στο μάτι από νωρίς. Επί κατοχής, όπως αναφέρει ο Ηλίας Πετρόπουλος, οι ναζί (που κυνηγούσαν τους ίδιους τους εβραίους κι όχι τα μνήματά τους) συναίνεσαν στα πεισματικά αιτήματα των κατοχικών αρχών της πόλης και απαλλοτρίωσαν το νεκροταφείο. Η εβραϊκή κοινότητα ξεκληρίστηκε κατά 95% στο Άουσβιτς. Η φτωχολογιά έπαιρνε τις ταφόπλακες που είχαν συσσωρευθεί και τις έστρωνε στα καλντερίμια ή στις αυλές της. Το 1988 δεν είχα αρκετό μυαλό (ή φιλμ) να φωτογραφίσω τα μακάβρια πεζοδρόμια. Μετά από 21 χρόνια ένας καλός μου φίλος φωτογράφισε την πλακόστρωση αυτή σε αυλή σπιτιού, ίσως την τελευταία της Θεσσαλονίκης. Προσέξτε ότι οι πλάκες έχουν τοποθετηθεί άναρχα, με τις γραφές τους αποπροσανατολισμένες. Καθώς στους έλληνες που τις έστρωναν, ήταν άγνωστη η εβραίικη γραφή, δεν είχαν αίσθηση του «πάνω» και του «κάτω» αλλά μόνο των διαστάσεων κάθε πλάκας.
Για να μην μπερδευτείτε με τις αναγραφόμενες ημερομηνίες, σας θυμίζω ότι στις 29 Σεπτεμβρίου 2008 άρχισε το εβραϊκό έτος 5769. Επομένως, το 5676, που βλέπετε στις φωτογραφίες είναι χοντρικά το 1915... Ευχαριστώ αυτόν που τράβηξε τις φωτογραφίες...
Ενημέρωση: μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη
14 σχόλια:
Το ίδιο είχε γίνει και στην Αθήνα... πρόσφατα.....αλλά όχι με εβραικές πλάκες...
Υπάρχουν άνθρωποι που τα βλέπουν ως δομικά υλικά... όπως υπάρχουν και άλλοι που τα βλέπουν σαν ευκαιρία εύκολου πλουτισμού... (πχ εργολάβος στην Αθήνα)
Εγώ το βλέπω σαν συνέχεια..σαν ιστορια...
Υπέροχες οι φωτογραφίες.. πολύ θα ήθελα να μάθω που είναι το σπίτι να παω και εγω να το φωτογραφίσω..
Με μάγεψε αυτή η αυλή...
Πραγματικά πολύ ενδιαφέρψων αυτό το post. Aν και θεσσαλονικιος και μάλιστα μένω και δίπλα στην άνω πόλη και την περπατάω και πολύ συχνά, δεν έτυχε ποτέ να παρατηρήσω κάτι ανάλογο.
Ναι, το θυμάμαι, το 1990 έκανε μια βιαστική ανάπλαση στην πλατεία Συντάγματος ο Γιατράκος και το 1998 διαπίστωσαν ότι χρησιμοποιήσει ταφόπλακες. Αλλά από την ανάποδη. Στην περίπτωση των εβραίικων μνημάτων, οι έλληνες χρήστες δεν έβλεπαν τις επιγραφές ως γράμματα αλλά ως σκαλίσματα και στολίδια. Εκεί, δλδ, που ο εβραιομαθής αναγνώριζε ένα όνομα και μέσω αυτού έναν άνθρωπο, οι ελληνομαθείς έβλεπαν τσιριτσάντζουλες και φιρφιρίκια.
Για το πού είναι το σπίτι, δεν ξέρω και δεν θέλω να ξέρω. Πιστεύω πως θα είναι ενοχλητικό για τους ενοικιαστές να μπαινοβγαίνουν περίεργοι, όσο φιλικοί κι αν είναι αυτοί. θα ρωτήσω, πάντως, και αν έχεις μέιλ στη σελίδα σου θα ενημερωθείς...
Φίλε Νίκο, είναι σε αυλή. Τα πεζοδρόμια έχουν από καιρό εκσυγχρονισθεί. Για να στενέψουν, δλδ, και να χωράνε περισσότερα αυτοκίνητα...
Αυτές οι φωτογραφίες είναι πολύτιμες, κύριε Σκύλε.
Φαντάζομαι ότι οι κόσμος που βούταγε τότε τις πλάκες, θα τις έβλεπε κάπως σαν πέτρινα χαλιά - με σχέδια, δεντράκια, φυλλαράκια κ.λπ.
Μερικές πλάκες μοιάζουν σαν να είναι λειασμένες από το πολύ πάτημα.
Τίτσερ
εμείς δεν είμαστε αντι-σημίτες γι αυτό πήραμε χριστιανορθόδοξες πλάκες.
είμαστε αντι-σημιτικοί
g r
αισθάνεται κανείς λίγο βάρβαρος, σαν εμένα?
Εγώ από την ώρα που το είδα... έχω σαλτάρει....
Που να είναι πεταμένη η ταφόπλακα του πατέρα μου, του παππού μου.. της γιαγιάς μου???
Θα ήθελα να τις έχω στην αυλή του εξοχικού μου... και να τις χαζεύω.. ενώ πίνω καφέ και τους μιλάω...
Ολα έχουν πολλάπλές αναγνώσεις...
μην μπαίνετε σε καλούπια...
political corρect ή όχι...
@ Elias: ακριβώς επειδή είναι πολύτιμες, τις αναζήτησα, φίλε μου. Ακριβώς σαν διακοσμητικά στοιχεία τις έβλεπε ο κοσμάκης, τον οποίον δεν πολυκατηγορώ, τόσα ήξευρε κι έβλεπε γύρω του, τόσα έκαμνε. Προφανώς και είναι λειασμένες. Εξήντα χρόνια πατιούνται από πόδια...
@ Green_revenger: δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό το πλιάτσικο έγινε στα πλαίσια ενός συνειδητού αντισημιτισμού. Σε μία πάμφτωχη κοινωνία, η ξαφνική εξαφάνιση του «άλλου» αποτελεί μία επιπλέον ευκαιρία για επιβίωση. Κι άμα αυτός ο «άλλος» είναι και «ξένος», τόσο το ευκολότερο. Φυσικά, η ηγεσία της πόλης (κυρίως ο κλήρος αλλά και οι δημοτικές αρχές κατοχής) το είδε σαν ευκαιρία περαιτέρω πλουτισμού.
@ κούνελος: όλοι κρύβουμε μέσα μας τον βάρβαρο, σκύλοι και κούνελοι. Απλά θα πρέπει να μας το θυμίζουμε πότε-πότε...
@ aKanonisti: δίκιο έχεις που σαλτάρεις. Δεν έβαλα τις φωτό για λόγους πολιτικής ορθότητας αλλά για λόγους μνήμης.
Μπράβο για το ποστ.
Να τονίσω μια διαφορά με τα της Αθήνας: οι ελληνορθόδοξοι δέχονται τις εκταφές για διάφορους λόγους, οπότε εκτός από το μακάβριο θέαμα και τον αεριτζίδικο πλουτισμό εργολάβων δεν μπαίνει και άλλο θέμα (όχι ότι αυτά δεν είναι αρκετά για να πούμε "όχι").
Σε ένα Εβραϊκό νεκροταφείο εκτός από τα παραπάνω, πολιτισμικά κλπ, πρόκειται και για βεβήλωση, μια που κανονικά δεν γίνονται εκταφές.
Ένα ανεξίθρησκο κράτος θα σεβόταν τις ιδιαιτερότητες κάθε θρησκείας, ακόμα και αν η πλειοψηφία των πολιτών δεν πίστευε σε καμμία από αυτές.
Δυστυχώς, κάποιοι ανεγκέφαλοι πήραν τις φωτό καικάνουν την αντίθετη χρήση. Μας την λένε κιόλας!
http://www.terminal119.gr/show.php?id=501
εγω που θελω να τα βλεπω θετικα, αν και ορθοδοξη, συγκινουμαι απο την πολιτιστικη κληρονομια... Οι Εβραιοι της Θεσσαλονικης, δωσανε πολά στην πόλη μας και συνεχιζουν να δινουν.
Συγχαρητήρια για την δημοσιευση
Θέλω να διαβάσεις/ετε το συγκεκριμένο κείμενο. Χωρίς να θέλω να αφαιρέσω σε τίποτα από την καλή προαίρεση, η ανάγνωση που κάνετε και οι ερμηνείες που δίνετε είναι εξαιρετικά μονοδιάστατες.
"Η χρήση εβραϊκών ταφοπλακων ως οικοδομικό υλικό υποδηλώνει ότι κάποιος ή κάποιοι τις έκλεψαν και για να το κάνουν βεβήλωσαν τάφους. Πρόκειται δηλαδή για τα ποινικά κολάσιμα αδικήματα της κλοπής και της προσβολής νεκρού.¨"
http://thess.gr/blog/4547
Φυσικά και θα το διαβάσω, αγαπητέ (και το εννοώ!) με κάθε λεπτομέρεια.
Όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση (και δεν εννοώ τη συγκεκριμένη αυλή), οι «φτωχοί» πρώτα περίμεναν τους ισχυρούς (χωρίς εισαγωγικά· εννοώ την Εκκλησία και τις Αρχές Κατοχής) να κάνουν την κατεδάφιση του νεκροταφείου, να συσσωρεύσουν τις πλάκες σε ντάνες και μόνο μετά πήγαν (νύχτα!) να κλέψουν.
Δημοσίευση σχολίου