Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2009

Κάποια μνημεία στο Γράμο

Ξέρω, σας έχω σκοτίσει λίγο με τα θανατερά μου αλλά οφείλετε να παραδεχτείτε πως με 'χαν πιάσει πολύ πριν το «Ψυχή Βαθιά» και τα συναφή.
Ένα από τα προβλήματα που συναντάω συχνά στο Γράμο είναι η προσπάθεια να χρονολογήσω τα μνημεία και να κατατάξω τους νεκρούς.


Ας πάρουμε για παράδειγμα το ηρώο που βρήκα το περασμένο καλοκαίρι στο Λειβαδοτόπι Γράμου. Λέει ονόματα και χρονολογίες αλλά δεν εξηγεί τα τι και τα πώς.


Πέντε μέτρα παρακάτω είναι δύο βρύσες εις μνήμη νεκρών παπούδων, θείων και πατεράδων. Ιδια επώνυμα, διαφορετικά ονόματα από τον κατάλογο του μνημείου. Κάποια σαν να συνδέονται με συγγένεια. Καινούργιες κατασκευές, απόλυτη έλλειψη εξηγήσεων ή δραματικών επιθέτων. Η οικογένεια Κοράνη είναι εμφανές ότι πλήρωσε άγρια τον Εμφύλιο. Και μόνο πρόσφατα μπόρεσαν οι απόγονοι να έρθουν να χτίσουν μία βρύση. Ήπιαμε λίγο νεράκι εις μνήμην.

Και στα τρία παραπάνω μνημεία αριθμούνται συνολικά 11 διαφορετικοί Κοράνηδες! Δεν ξέρω αν σκοτώθηκαν όλοι στον Εμφύλιο (εδώ υπάρχει και το όνομα ενός άλλου Κοράνη, από το Λιβαδοτόπι επίσης, που πέθανε το 1975 στην Τσεχοσλοβακία.) *
Οπότε, θυμάμαι τα περσινά παραδείγματα από το Πευκόφυτο και τη Σλίμνιτσα. Η ασάφεια, πλέον, είναι πάρα πολύ σαφής! Οι νεκροί ήταν με τους χαμένους.
Λίγα χιλιόμετρα παρακάτω, πάνω από τον Αλιάκμονα, όπως κατεβαίνει για το Νεστόριο, βλέπω τα δύο παρακάτω μνημεία. Δίπλα-δίπλα!


Το επάνω είναι συλλογικό, εις μνήμη των νεκρών κάποιου τάγματος. Το κάτω είναι ατομικό, από την αδελφή ενός σκοτωμένου στρατιώτη. Κοιτάω τις ημερομηνίες. Η προτελευταία μέρα του πολέμου στον Γράμο.
Δεν σκύβατε λιγάκι, ρε σεις, να προλάβετε να γεράσετε;

Αρκετά χιλιόμετρα μακρύτερα, στο δρόμο από την Καστοριά προς το Νεστόριο, βρίσκω το μνημείο με όλες τις εμφυλιοπολεμικές προδιαγραφές. «Ιεραρχία, Κομουνιστοσυμορίτες, Σύνδεσμοι Έφεδρων Πολεμιστών» και πάει λέγοντας.



Αυτά δεν έχω κανένα πρόβλημα να τα κατατάξω. Ούτε και να τα αντικρύσω...

*Κάποιος σκέφτηκε ότι οι βρύσες στο Λιβαδοτόπι είναι απλώς εις μνήμην τεθνεώτων. Ίσως· αλλά πού είναι οι γιαγιάδες; Οι θείες; Οι μανάδες; Δεν μπορεί να ζούν όλες ή να μην θέλει να τιμήσει κανείς τη μνήμη τους...

21 σχόλια:

αλάνι είπε...

Σκύλε το arrenes2.jpg μήπως βρίσκεται κανένα χιλιόμετρο μετά το Πευκόφυτο στο χωματόδρομο που συνεχίζει προς τα βόρια?

Ανώνυμος είπε...

Τελικά Σκύλε, μιας και έχεις γυρίσει όλα τα μέρη που διαδραματίστηκαν τα γεγονότα, μελέτησες, άκουσες μαρτυρίες και αφηγήσεις, συμπόνεσες αλλά και εξοργίστηκες, τι μας συμβουλεύεις, να τη δούμε την ταινία της βαθιαψυχής ή δε θα χάσουμε και τίποτα;
Ββσλγς

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Αλάνι, όχι. Είναι στο δρόμο παράλληλα με το ποτάμι, που πηγαίνει ΒΑ, προς το Νεστόριο. Το ποτάμι είναι βόρεια του δρόμου. Περνάς και ένα χωριό αλλά σίγουρα δεν είναι το Πευκόφυτο. Κάπου εδώ.

Βοβουσολόγε: να το δείτε, γιατί να μην το δείτε; Αλλά μην το πιστέψετε κιόλας!

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Χμ.... Αλάνι, βλακεία σούπα!
Ναι, πέρναγες από το Πευκόφυτο και μετά έστριβες βόρεια.
Αλλά δεν νομίζω πως απείχε μόνο χλμ.

aKanonisti είπε...

Τι νιώθεις όποτε βλέπεις ένα τέτοιο μνημείο?

(πολύ θα ήθελα να ήξερα...)

:-)))

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Μια αρρωστημένη περιέργεια θάλεγα.
Και μια ανακούφιση που ξέρω πως δεν θα δώ το όνομα κανενός δικού μου...

aKanonisti είπε...

Παίρνουν πρόσωπο τα ονόματα?
Και φαντάζεσαι το δράμα, πίσω από την ιστορία???

Ή παραμένει απρόσωπη ιστορία?

aKanonisti είπε...

Σε ρωτάω γιατί εγώ έτσι κάνω...

Φαντάζομαι και ζω όλο το σκηνικό....

Οχι στα μνημεία.. κυρίως στα νεκροταφεία....
(και ποτέ δεν πάω σε νεκροταφεία που έχουν δικούς μου νεκρούς...)

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Α, όχι, Ακανό, δεν παίρνουν πρόσωπα. Καθόλου.
Πέρυσι το καλοκαίρι, 2008, πήρα καμιά 10αριά βιβλία για τον Εμφύλιο και πήγα να τα διαβάσω στο Γράμο. Ε, σχεδόν κάθε βράδυ, μετά από ένα ολοήμερο τουρ και δύο-τρείς ώρες ανάγνωσης, έβλεπα εφιάλτες.

aKanonisti είπε...

Οκ τότε....

Είσαι ένας επίμονος σκυλο-ιστοριοδίφης...

:-))))

Ανώνυμος είπε...

Στο δικό μας το χωριό, στας εθνικάς εορτάς τιμούμε κι έναν νεκρό του 73, δοκιμος αξιωματικός νομίζω (για σίγουρα ξέρει ο Λασπογαρίδοβιτς) που δολοφονήθηκε από την χούντα-πριν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Το παιδί είχε εκφράσει δημόσια προβληματισμούς του ,αρνητικούς απέναντι στο καθεστώς. Δολοφονήθηκε στην ασφάλεια της Θεσσαλονίκης με μια σφαίρα στο μέτωπο. Συμφοιτητές του τον βρήκανε "πεταμένο" από όροφο της τεως στρατιωτικής εστίας (νυν Α' φοιτητική εστία Θεσσαλονίκης), για να δηλωθεί ως δολοφονία.
Η μαμά μου θυμάται στην κηδεία του το παλικάρι νεκροστολισμένο με την τρύπα στο κρανίο να χάσκει.
Οι δικοί του όσο κι αν τό ψαξαν, απάντηση επίσημη δεν πήραν-σημειωτέον οτι είναι δεξιοί όσο δεν πάει. Στα "γιατί" τους εισέπραξαν επί δικτατορίας απειλές, και σιωπή μεταπολιτευτικά.
ματου

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Αχ, Ματού, και πού να πιάσουμε τους νεκρούς της χούντας που ούτε μια μαρμαρόπλακα δεν δικαιούνται...
Εδώ βρήκε στο λεωφορείο τον βασανιστή του και δολοφόνο του φίλου του, τον έβρισε (μόνο!) κι εκείνο το γαϊδούρι τούκανε και μήνυση.
Αντί να περάσει μια κοτρόνα στο λαιμό του και να πάει στο Θερμαϊκό...

demetrat είπε...

"να το δείτε, γιατί να μην το δείτε; Αλλά μην το πιστέψετε κιόλας!"

Την παρασκευή θάρθει εδώ.
Θα πάω να το δω έτσι από μία περιέργεια .
Από ανθρωπιστικής απόψεως που λένε οι και νικητές και από καλλιτεχνικής.
Γιατί ως νικημένη, τις έχω χεσμένες από καιρό τις ίσες αποστάσεις.


υ.γ
ευτυχώς εγώ ξέρω που είναι οι δικοί μου.

υ.γ2
και οι άλλοι του λεωφορείου τι έκαναν;
δ

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Να το δείς και να μας γράψεις Δήμητρατ, γιατί πολλή κλάψα έχει πέσει και βαργιέμαι τις φυλλάδες.

Τι έκαναν οι άλλοι του λεωφορείου; Τον κινέζο, καλή μου, τον κινέζο!
Στο τέλος ήρθαν οι αστυνόμοι και τους πήγαν και τους δύο στο τμήμα. Όπου ο βασανιστής/φονιάς αντιμετωπίστηκε με αβρότητα ως πρώην συνάδερφος!

ΠανωςΚ είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
theorema είπε...

Ανατριχιαστικό...
Εύγε για το κουράγιο σας. Με συγκλονίσατε.

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Ένας φίλος μούστειλε αυτό το σχόλιο:
«Παιδικός μου φίλος, με επίθετο Κοράνης, ήρθαν οικογενεικώς απ' το γνωστό χωριό Μπελογιάννης στην Ελλάδα στα μέσα του 80... Σύμπτωση;»

Καθόλου σύμπτωση.

demetrat είπε...

και βέβαια θα σας γράψω.
Άμα είναι να κλάψουμε, να ξέρουμε κι από ποιά μεριά να κλάψουμε βρε αδερφέ.

υ.γ
εμ,άμα δεν έκαναν τον κινέζο αυτοί,δε θα προλάβαινε το τομάρι να δει τους "συναδέλφους"του..
δ

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Μετά από κάνα δυόμιση μήνες σκόνταψα στο ακόλουθο τηλεγράφημα του ΑΠΕ:

Υπερήφανη για την ελληνική καταγωγή της, εμφανίζεται η νέα πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουγγαρία, η γνωστή Ελληνοαμερικανίδα επιχειρηματίας από την Καλιφόρνια, Ελένη Τσακοπούλου-Κουναλάκη, σε σημερινή συνέντευξή της που
δημοσιεύεται στο πρωτοσέλιδο της μεγάλης κυκλοφορίας, δωρεάν εφημερίδας της Βουδαπέστης, «Μετροπόλ».
Στη συνέντευξή της η κ. Τσακοπούλου-Κουναλάκη τονίζει τη μεγάλη σημασία που έχει για την ίδια και την οικογένειά της, η διατήρηση των πατροπαράδοτων
ελληνικών ηθών και εθίμων και επισημαίνει πως είχε την τύχη να την παντρέψει - με τον επίσης ελληνικής καταγωγής γνωστό δημοσιογράφο και εκδότη του μηνιαίου περιοδικού «Washington Monthly» Μάρκο Κουναλάκη - ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.
Βαρθολομαίος.
Η πρέσβης των ΗΠΑ υπογραμμίζει πως η τύχη των Ελλήνων της Διασποράς είναι παντού παρόμοια και προσθέτει ότι οι δικοί της γονείς, όπως και του συζύγου
της, αναγκάσθηκαν να μεταναστεύσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες εξαιτίας του
Εμφυλίου Πολέμου στην Ελλάδα, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η ίδια εκφράζει στη συνέντευξη, την επιθυμία της να επισκεφθεί το ελληνικό Χωριό Μπελογιάννης (περίπου 50 χιλιόμετρα νότια της Βουδαπέστης), το οποίο είχε
ιδρυθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1950 από Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες στην Ουγγαρία.
Ακόμη η κ. Τσακοπούλου-Κουναλάκη σημειώνει ότι έχει ήδη την πρώτη ελληνίδα φίλη στη Βουδαπέστη, την Ελένη Κοράνη, η οποία διατηρεί γκαλερί στο κέντρο της
ουγγρικής πρωτεύουσας και από την οποία η ίδια προμηθεύτηκε πίνακες ζωγραφικής για το γραφείο της στο κτίριο της αμερικανικής ρεσβείας.
Η συνέντευξη συνοδεύεται από φωτογραφίες από την τελετή των διαπιστευτηρίων της
κ. Τσακοπούλου-Κουναλάκη, από τη συνάντησή της με την Αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον καθώς και από προσωπικές της φωτογραφίες με το σύζυγό της.
Η νέα Αμερικανίδα πρέσβης, πρόεδρος κατασκευαστικής εταιρείας, που ίδρυσε ο
πατέρας της -ο γνωστός Ελληνας επιχειρηματίας του Σακραμέντο και από τους βασικούς υποστηρικτές υποψηφίων του Δημοκρατικού Κόμματος, Αγγελος Τσακόπουλος-
είχε επιδώσει στις 11 Ιανουαρίου τα διαπιστευτήριά της στον Ούγγρο πρόεδρο Λάσλο Ζόλιομ, ενώ την πρώτη δημόσια εμφάνισή της έκανε μία ημέρα αργότερα στην
παραδοσιακή, ετήσια δεξίωση του Ούγγρου προέδρου, για τους αρχηγούς των ξένων διπλωματικών αποστολών.
Η τοποθέτηση ως πρέσβη στην Ουγγαρία, της κ. Τσακοπούλου-Κουναλάκη, που είναι ηγετικό στέλεχος της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας και γνωστή φιλάνθρωπος,
αποτελεί επιλογή του Μπαράκ Ομπάμα, και η ίδια είναι μία από τους λίγους υποστηρικτές του Δημοκρατικού Κόμματος, τους οποίους ο Αμερικανός πρόεδρος
έχει προτείνει για πρεσβευτικά αξιώματα.

Ανώνυμος είπε...

Λοιπόν :) Η καταγωγή μου είναι από το Λειβαδοτόπι και το επίθετο της μητέρας μου είναι Κοράνη, απόγονος και συγγενείς όλων αυτών που αναγράφονται αλλά και αυτών που έφτιαξαν τις βρύσες. Άμα ενδιαφέρεσαι πραγματικά τόσο πολύ μπορώ να σου πω ότι θέλεις, μέχρι και να ανταλάξουμε τηλέφωνα για να πιεις μαζί μας ένα καφέ στο χωριό ή να σε φέρω σε επαφή με κάποιον που γνωρίζει την ιστορία καλλίτερα από μένα :)

Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα είπε...

Γνώρισα τον κο Γιώργο Κ.
Ήπιαμε και καφέ και τσίπουρο.
Του χρόνου πάλι.