Ιούλιος του 2007 στο Περιβόλι Γρεβενών. Οι απανταχού Περιβολιώτες γιορτάζουν το 3ο ετήσιο αντάμωμά τους.
Απόγονοι νομάδων κτηνοτρόφων, οι ίδιοι ζούν στις πόλεις. Ωστόσο μαζεύονται ξανά για να συναντηθούν. Ο κυκλικός χορός τους, με τον πρώτο να τραγουδάει και τους υπόλοιπους να απαντούν/επαναλαμβάνουν φαίνεται αυστηρά ιεραρχημένος. Όπως παλιά έμπαινε μπροστά ο τσέλιγκας κι ακολουθούσαν οι τσομπάνοι, μου φαίνεται ότι τώρα προηγείται ο γιατρός, ο δικηγόρος κοκ
Τα πιτσιρίκια αμήχανα με όλο αυτό το τελετουργικό.
Οι γυναίκες, φυσικά, έπονται. Μπροστά οι πρεσβύτερες, οι γιαγιάδες, οι καταξιωμένες ως μητέρες και πεθερές, και τελευταίες οι ανύπαντρες. Παρακολουθούσα μαγεμένος να ζωντανεύει ένα παμπάλαιο έθιμο. Πλάι μου, οι διανοούμενοι φίλοι μου έκαναν πηγαδάκι για την αναγκαιότητα ή όχι ενός τέτοιου εθίμου.
Μετά τον υπέροχο χορό, στον οποίο συμμετείχε σχεδόν όλο το χωριό, βγήκε η ορχήστρα για τα πανηγύρια.
13 σχόλια:
Τον ίδιο προβληματισμό με τους διανοούμενους φίλους σου έχω. Οχι τόσο για την αναγκαιότητα (για αυτήν είμαι πεπεισμένος) αλλά για το κατά πόσον δικαιούμαι εγώ, που σιχαίνομαι αυτές τις παραδόσεις και η κουλτούρα μου είναι τελείως δυτικότροπη, να ομιλώ για την ανάγκη συνέχισης μιας παράδοσης, για τη συέχιση της όποίας δεν μπορώ να κάνω τίποτες, γιατί δεν με ενδιαφέρει να κάνω τίποτες, αφού όπως προείπα αυτή η παράδοση δεν με αρέσει.
Λίγο μπερδεμένο, ελπίζω να βγάζει νόημα.
Μα δεν είναι η ίδια ακριβώς παράδοση με την παλιά: νομίζω πως τότε μεταξύ άλλων εμπέωνε την κυριαρχία των τσελιγκάδων έναντι των πτωχών. Τώρα, σέβεται μεν την ιεραρχία των γιατρών/δικηγόρων έναντι των αγροτών/μεταφραστών αλλά δεν είναι αυτό το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της. Νομίζω πως το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της είναι ότι ξαναδίνει ταυτότητα (έστω και ανεπίκαιρη, του Βλάχου) σε ανθρώπους που έχουν βρεθεί στις πόλεις.
Λέω εγώ τώρα, που είμαι οπαδός της παράδοσης...
...άνευ όρων.
Ναι συμφωνώ σε αυτό (μάλλον) αλλά ξαναρωτώ: Ολοι εμείς οι απ'εξω, και ειδικά τύποι σαν κι εμένα, με τα εμπ3, τις τεχνολογίες, τα ξενόγλωσσα μουσικά περιοδικά, για ποιο λόγο νιώθουμε την ανάγκη να υποστηρίξουμε, έστω και λεκτικά, μια τέτοια παράδοση; Μήπως είναι ακαδημαϊσμός, ή ακόμη χειρότερα δηθενισμός;
Προφανώς και είμαι ακαδημαϊκός. Αν και μάλλον θα αυτοπροζδιοριζόμουν ως διεθνιστής και όχι δηθενιστής.
Έτσι:
Είμαι υπέρ κάθε παράδοσης, που δεν στερεί ελευθερίες κάποιων.
Είμαι κατά της παραδοσιακής (αλλού) κλειτοριδεκτομής, της παραδοσιακής (εν ΗΠΑ και εν Κρήτη) οπλοφορίας, του παραδοσιακού εκκλησιαζμού τις Κυριακές.
Είμαι υπέρ του τσάμικου (λέμε τώρα) διότι μας θυμίζει ότι κάποτε εδώ ζήσαν οι τσάμηδες.
Είμαι υπέρ των βλάχικων τραγουδιών γιατί πρόκειται για μια μη-ελληνική γλώσσα, που χάνεται από τη χώρα μας.
Είμαι, επίσης, υπέρ του παραδοσιακού ζυμωτού ψωμιού, για προφανείς λόγους.
Καλά, για τις γαστριμαργικές παραδόσεις δεν διαφωνεί κανείς.
(μεταξύ μας, ούτε με τα άλλα που λες διαφωνώ, το ξες φαντάζομαι. με τον ευατό μου τα βάζω, που καταφέρνω να νιώθω ξένος απέναντι σε τέτοιες εικόνες).
Σιγά μη και η παράδοση, μας χαλάσει την πρόοδο ή την προοδευτικότητα!
Μωρέ καλά κάνουν να κρατάνε εθίματα, όσοι γουστάρουν.
E, λοιπόν, εσύ αδερφέ μου, είσαι για τα πανηγύρια και μπράβο σου, πολύ σε ζηλεύω.
Την άλλη φορά να πεις στους διανοούμενους φίλους σου να μη διανοούνται και πολύ, ώστε να ευωχούνται περισσότερο.
Μωρέ παιδιά καυμένα
Μη το βάζετε στο μικροσκόπιο τόσο πολύ.
Όποιος το νοιώθει σαν συνέχεια στη ζωή του,
συμμετέχει.
Και το φχαριστιέται κιόλας.
Όποιος δεν μπορεί να το καταλάβει, ε δε χάθηκε κι ο κόσμος.
Και τα δύο αλήθεια είναι .
Το να υποκρίνεσαι πως είσαι μέσα στην παράδοσι χωρίς να το νοιώθεις είναι το μεγάλο ψέμμα.
Μόνο και μόνο γιατί έτσι πρέπει.
Παραδίδεις το μηδέν σου στον επόμενο.
Τί παράδοση να αισθάνεται κάποιος που άκουσε το κλαρίνο γιατί κάποτε ο σαλέας έγινε μόδα.
Το πολύ πολυ να γίνει φάν του σαλέα.
Ή του Βούλγαρη.
Ή κομμουνιστής.
Δεν το λέω για κακό,
αλλά άμα όλα αυτά , εικόνες, μυρωδιές , ήχοι , δεν έχουνε καταγραφεί στο θυμητικό(αυτο το δι εν είιι) σου, κάποτε σε κάποια άλλη
εποχή, τι να νοιώθεις για να συμμετέχεις.
Αυτά.
δ
μου 'χει λείψει το Περιβόλι, το'χω μέσα μου από τότε που το πρωτοεπισκέφτηκα πριν από δύο χρόνια, είχα πιάσει συζήτηση με κάτι ντόπιους νομίζω σ'αυτό το μαγαζί που κάθονται απ'έξω οι μουσικοί, ήταν ένα υπέροχο βράδυ με κρασί, υπέροχο λουκάνικο και καλή παρέα ;) η πιο καλή ιστορία ήταν για τους ξυλοκόπους και τα πριόνια
Η παράδοση δεν ρωτά κανένα μας...
Αν κάποιο έθιμο έχει λόγο να συνεχίσει να υπάρχει στην εποχή μας, επιβιώνει...
Αν δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης, αν δεν μιλάει στην ψυχή κανενός σημερινού ανθρώπου, εξαφανίζεται.
Προσωπική μου γνώμη είναι ότι καμιά πρόοδος δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν μπήγει τις ρίζες της στην παράδοση.
φωτογραφία από το τέμπλο της εκκλησίας, και από την αυλή της, έχεις ;
δ.
Ορθώς ελάλησαν οι δήμητρα και αλλουφάνης
Στριτσπίριτ, μιλάμε για κολοσσιαία εμπειρία. Έχω κάτσει εκεί σε βλάχικο ορίτζιναλ γάμο, με γαμπρό τσέλιγκα και όλα τα συναφή. Τίγκα στις Μερσεντέ, τα Αούντι, τα ΜπεΕμΒέ και τα Βόλβο ήταν το χωριό. Εμείς με το Λάντα Νίβα νιώθαμε σαν ... βλαχάκια
Δήμητρα: τέμπλο όχι, αυλή ναι
’Ομορφες φωτογραφίες. Επισκέφτηκα κι εγώ το χωριό Περιβόλι στο τριήμερο πανηγύρι της αγίας Παρασκευής, όπου και το έθιμο. Διαπίστωσα ότι και σήμερα πρωτοχορευτής είναι ένας από τους κτηνοτρόφους (το πιστοποιεί και η φωτογραφία της ανάρτησης) ή ένας από τους απογόνους των κτηνοτρόφων. Διότι οι κτηνοτρόφοι εκφράζουν, όπως μου είπαν οι ντόπιοι, την αδιάλειπτη συνέχεια στο χωροχρόνο του Περιβολίου, τονίζοντάς μου ταυτόχρονα ότι όλοι τους έχουν στο γενεαλογικό τους έναν κτηνοτρόφο, έναν υλοτόμο κι έναν κυρατζή. Ψιλά γράμματα για μας τους αστούς. Σημαντικά για την αυτοσυνειδησία μιας ορεινής ημινομαδικής κοινότητας. Ωραίο το έθιμο και μπράβο στους Βλάχους που το συνεχίζουν και το βιώνουν!
Δημοσίευση σχολίου