Μαύρα χαμπέρια ή ο κανών του Haber.

Προχτές, χαζεύοντας στη Wikipedia έπεσα πάνω σε μία από τις τραγικότερες προσωπικότητες της ιστορίας. Ο γερμανός (εβραϊκής καταγωγής) Φριτς Χάμπερ ήταν διαπρεπής χημικός: στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο συνεισέφερε τα μέγιστα στην ανάπτυξη των χημικών όπλων, που τότε χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον. Όσο αυτός πηγαινοερχόταν μεταξύ ανατολικού και δυτικού μετώπου, για να επιβλέψει τη «σωστή» τους χρήση, η σύζυγός του (επίσης χημικός) του αυτοκτόνησε με το υπηρεσιακό του πιστόλι, μην αντέχοντας την απάνθρωπη εφευρετικότητά του. Το 1918 ο Χάμπερ πήρε το Νόμπελ Χημείας για τη συνθετική παραγωγή αμμωνίας (εκρηκτικά, λιπάσματα, κλπ).

Ο Χάμπερ, λοιπόν, είχε διατυπώσει τον κανόνα, που φέρει το όνομά του, και ο οποίος λέει ότι η έκθεση για μικρό χρόνο σε πυκνό χημικό όπλο ισούται με την μακρόχρονη έκθεση σε αραιό χημικό όπλο, όπως τα δακρυγόνα. Πράγμα, που σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι σε λίγο καιρό θα αρχίσουν να εμφανίζονται καρκίνοι από τα δακρυγόνα. Και θα εμφανιστούν σε μπάτσους, όσο στεγανές μάσκες κι αν φοράνε, γιατί αυτοί είναι μέρα παρά μέρα μέσα στα δακρυγόνα.

Τραγικός επίλογος: αν και παρασημοφορημένος από τον Κάιζερ, το 1933 ο Χάμπερ αντιμετώπισε τον διωγμό όλων των εβραίων από τους Ναζί. Πέθανε το 1934 στη Βασιλεία της Ελβετίας. Το ινστιτούτο, που ίδρυσε, συνέχισε να υπάρχει και μεταξύ άλλων ανέπτυξε το Zyklon B, το αέριο που χρησιμοποιήθηκε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο για να εξοντώσει εκατομμύρια ανθρώπων. Μεταξύ των οποίων και πάρα πολλούς συγγενείς του Χάμπερ...