Είναι ένα εκκλησάκι μικρό, πέντε-έξι τετραγωνικά όλο κι όλο, που το βρήκα στα καμμένα του Γράμου, κάπου
εδώ. Οι αλυσίδες στην είσοδό του εδράζονται σε κάλυκες οβίδων πεδινού πυροβολικού.
Αποπερατώθηκε τον Οκτώβριο του 1948, όταν ο Γράμος καιγόταν από τις οβίδες, τους όλμους και τις ναπάλμ του Εμφυλίου, όλα μέρος της βοήθειας των ΗΠΑ προς τον ελληνικό στρατό. Κάποιος λοχαγός θεώρησε σκόπιμο και σωστό να δείξει την ευλάβειά του στο πεδίο της μάχης, ανεγείροντας αυτό το εκκλησάκι. Οι φαντάροι, φυσικά, συναίνεσαν. Καλύτερα να χτίζεις, παρά να σε γκρεμίζουν οι σφαίρες. Μόνο που η Παναγία ελάχιστη σχέση είχε με την τελική έκβαση της μάχης.
Ήξερα την Παναγία την
Ελεούσα, την
Γλυκοφιλούσα, την
Βρεφοκρατούσα, αλλά αυτή την Παναγία την madeinUSA, δεν την ήξερα. Μα την Παναγία!
6 σχόλια:
Εξαιρετικό θέμα!
Τις φωτο εσύ τις έβγαλες;
Μπορείς να μου πεις πού ακριβώς είναι αυτό το εκκλησάκι στον Γράμμο;
Δηλαδή σε ποιο δήμο της Καστοριάς και πού μπο΄ρώ να βρω περισσότερες φωτο;
Ευχαριστώ!
ελπίζω να μην έρθει η ώρα να διαλέξουμε παναγιά μέιντ ιν γιούζα, ή παναγιά η κινεζοφιλούσα
δ
Δήμητρατ: πρέπει ντε και καλά να διαλέξομε, δηλαδή;
Καστοριά12: δεν θυμάμαι ακριβώς. Είναι πάνω στη διαδρομή Πεύκος-Γράμουστα. Χωματόδρομος, φυσικά.
Περισσότερες φωτό δεν ξέρω πού θα βρεις. Αυτές τις τρεις εγώ τις τράβηξα φέτο το καλοκαίρι.
εγώ δε θέλω κύριε.
αλλά έτσι που μας πάνε.Στη διαλογή μας βλέπω.
δ
Οι αναφορές σου από το Γράμμο (και την Πίνδο γενικότερα) είναι καταπληκτικές!
Έχω ακούσει ότι στην περιοχή υπάρχουν και χωριά-φαντάσματα, εγκατελειμένα από την εποχή του Εμφύλιου, κυρίως από κατοίκους σλαβομακεδόνες. Συνάντησες καθόλου τέτοιες περιπτώσεις;
Ναι, συνάντησα. Όπως θα ξέρεις, οι πληθυσμοί δεν ήταν αμιγείς. Όλος ο Γράμος ερημώθηκε με απόφαση του στρατού, προκειμένου οι κάτοικοι να μην παρέχουν πληροφορίες και τρόφιμα στους αντάρτες. Οι κάτοικοί τους μεταφέρθηκαν, θέλοντας και μη σε οικισμούς όπως οι Μανιάκοι, έξω από την Καστοριά (και δίπλα σε δύο στρατόπεδα) όπου έφτιαξαν γειτονιές με τον χαρακτηρισμό «Νέα», όπως λέμε Νέα Φιλαδέλφεια, Νέα Ιωνία, Νέα Σμύρνη κλπ. Εσωτερική προσφυγιά, δλδ. Οι σλαβομακεδόνες, ως επί το πλείστον εκδιώχθηκαν εκτός συνόρων, ή απλά έπαψαν να λένε ότι είναι σλαβομακεδόνες. Σε πολλά χωριά εγκαταστάθηκαν Πόντιοι, οι οποίοι όχι μόνο ήταν εθνικώς πιο ενταγμένοι στον κρατικό κορμό (για να το πώ κομψά) αλλά και ήταν τόσο φτωχοί (μετά την μικρασιατική καταστροφή) ώστε έβλεπαν σαν θησαυρό τις εγκατελειμένες γαίες και οικίες. Παράδειγμα τέτοιου χωριού είναι ο Άγιος Γερμανός (παλιό όνομα Γκερμάν) στις Πρέσπες. Τα χωριά του Γράμμου επιτράπηκε να ξανακατοικηθούν μόλις το 1963, οπότε και δεν είχαν μείνει και πολλοί νόμιμοι διεκδικητές των περιουσιών. Ξέρω ιστορίες όπου ο μεγάλος αδελφός έφυγε με τους αντάρτες, δηλώνοντας σλαβομακεδόνας, και ο μικρότερος (που πριν δεν είχε στον ήλιο μοίρα) έμεινε πίσω, δήλωσε έλληνας, πήρε τα χωράφια του μεγάλου, από τα οποία πριν δεν θάπαιρνε ούτε χαλίκι, και διόρισε και το γιό του στο δημόσιο!
Πάντως, πολλά χωριά παραμένουν ημιερειπωμένα επειδή οι κάτοικοί τους έφυγαν στις πόλεις ή επειδή εξαφανίστηκε η κτηνοτροφία και άλλαξε η οικονομία της περιοχής. Ευτυχώς πρόσφατα αναστηλώνονται αρκετά σπίτια, κυρίως ως εξοχικά.
Δημοσίευση σχολίου